Για τους παλιούς Δεσφινιώτες και Αντικυραίους, οι όροι αυτοί είναι άκρως κατανοητοί και ήταν άρρηκτα δεμένοι με την καθημερινότητά τους. Για τους νέους αποτελούν λέξεις ακατάληπτες παρμένες από κάποια περίεργη γλώσσα.
To Καταφί (καταφύγιο) είναι μια σπηλιά λίγο πριν μπούμε στο Μεσόκαμπο. Εκεί έβρισκαν καταφύγιο όσοι χρησιμοποιούσαν τον Καταφόδρομο και ένιωθαν την αντοχή τους να εξαντλείται στις κρύες μέρες του χειμώνα. Ο σπουδαιότερος από τους γνωστούς πρόσφυγες ήταν ένας νεαρός τσαούσης (Αλβανός λοχίας) που αργότερα απέκτησε μεγάλη δύναμη. Οι διηγήσεις θέλουν να τον σώζει από βέβαιο θάνατο ο παπά – Στάθης Παπαευσταθίου, πατέρας του μεγάλου αγωνιστή Ησαΐα , κατά κόσμο Ηλία.
1 «Κάποια χειμωνιάτικη μέρα, ξεκίνησε ο Παπά – Στάθης απ’ την 2 Αντίκυρα για τη Δεσφίνα… Όσο ανηφόριζε, τόσο το δρολάπι δυνάμωνε κι έτσουζε το πρόσωπό του. Φτάνοντας στο Καταφί τον έπιασε το σούρουπο καμιά ανθρώπινη ζωή δεν μπορούσε να κινήται με τέτοια τρεμουντάνα… Αγριεύει η ψυχή περνώντας μονάχος του ο άνθρωπος από τούτα τα καταρράχια… Μα ξάφνου τους διαλογισμούς του τους έκοψε, όχι ευχάριστα, ένα βογκητό… Στη σπηλιά κοντά στο καταφύγιο ήταν ξαπλωμένος ο άνθρωπος που βογκούσε. Κι ήταν βαριά άρρωστος… Τον τύλιξε με το ταλαγάνι του για να τον προφυλάξει από το από το ξεροβόρι, κι όλο σαλάγαγε το μουλάρι για να φτάσει πιο γρήγορα στο σπίτι του. Και σαν έφτασαν, δίχως άργητα, μαζί και η γυναίκα του, η καλοσυνάτη Αρχόντω, τούκαμαν όλα τα γιατροσόφια πούξεραν, ζεστό κρασί, κρασωμένο τραχανόζουμο, που ήταν και θερμαντικά κι ανακουφιστικά μαζί… Αυτός ο φιλοξενημένος Τούρκος, έμελλε αργότερα να εξυπηρετήσει τη φαμίλια του Παπα – Στάθη αποφασιστικά, αλλά και τη Δεσφίνα εν γένει, γιατί δεν ήταν άλλος παρά ο Αλής πούγινε πασάς στα Γιάννενα…»
Γενικά οι δρόμοι προς τη Δεσφίνα ή 3 Κισφίνα ή Τζεσφίνα ήταν κακοτράχαλοι. Γι αυτό ήταν δύσκολο ν ανανεωθεί ο πληθυσμός με ξένους γαμπρούς και νύφες.
«Πώς έρχονται οι γαμπροί και οι νύφες στη Δεσφίνα»;
«Σκάβοντας»
Σημαίνει πως πρέπει να είναι αποφασισμένοι ν’ ανοίξουν δρόμο για να φτάσουν στον προορισμό τους αλλά και να περάσουν μια ζωή με την 4 πλατίτσα στο χέρι. Υπερβολή που δείχνει τη δύσκολη ζωή των Πελασγών και Δωριέων κατοίκων.
1. Δημ. Ι. Παπακωνσταντίνου «Ο παραμερισμένος εθνεγέρτης επίσκοπος Σαλώνων Ησαΐας», Αθήνα 1966
2. Ο Δ. Ι. Παπακωνσταντίνου γράφει την Αντίκυρα με δύο ρω (Αντίκυρρα), συσχετίζοντας την έτσι ετυμολογικά με την Κίρρα.
3.Οι Δεσφινώτες χρησιμοποιούν το Τσ ή Τζ αντί του Κ. (Τσιτακισμός)
4. Σκαπτικό εργαλείο, μυτερό σαν κασμάς από τη μία και πλατύ από την άλλη μεριά.
ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ...
Δημήτρης Τζουβάλης
1 «Κάποια χειμωνιάτικη μέρα, ξεκίνησε ο Παπά – Στάθης απ’ την 2 Αντίκυρα για τη Δεσφίνα… Όσο ανηφόριζε, τόσο το δρολάπι δυνάμωνε κι έτσουζε το πρόσωπό του. Φτάνοντας στο Καταφί τον έπιασε το σούρουπο καμιά ανθρώπινη ζωή δεν μπορούσε να κινήται με τέτοια τρεμουντάνα… Αγριεύει η ψυχή περνώντας μονάχος του ο άνθρωπος από τούτα τα καταρράχια… Μα ξάφνου τους διαλογισμούς του τους έκοψε, όχι ευχάριστα, ένα βογκητό… Στη σπηλιά κοντά στο καταφύγιο ήταν ξαπλωμένος ο άνθρωπος που βογκούσε. Κι ήταν βαριά άρρωστος… Τον τύλιξε με το ταλαγάνι του για να τον προφυλάξει από το από το ξεροβόρι, κι όλο σαλάγαγε το μουλάρι για να φτάσει πιο γρήγορα στο σπίτι του. Και σαν έφτασαν, δίχως άργητα, μαζί και η γυναίκα του, η καλοσυνάτη Αρχόντω, τούκαμαν όλα τα γιατροσόφια πούξεραν, ζεστό κρασί, κρασωμένο τραχανόζουμο, που ήταν και θερμαντικά κι ανακουφιστικά μαζί… Αυτός ο φιλοξενημένος Τούρκος, έμελλε αργότερα να εξυπηρετήσει τη φαμίλια του Παπα – Στάθη αποφασιστικά, αλλά και τη Δεσφίνα εν γένει, γιατί δεν ήταν άλλος παρά ο Αλής πούγινε πασάς στα Γιάννενα…»
Γενικά οι δρόμοι προς τη Δεσφίνα ή 3 Κισφίνα ή Τζεσφίνα ήταν κακοτράχαλοι. Γι αυτό ήταν δύσκολο ν ανανεωθεί ο πληθυσμός με ξένους γαμπρούς και νύφες.
«Πώς έρχονται οι γαμπροί και οι νύφες στη Δεσφίνα»;
«Σκάβοντας»
Σημαίνει πως πρέπει να είναι αποφασισμένοι ν’ ανοίξουν δρόμο για να φτάσουν στον προορισμό τους αλλά και να περάσουν μια ζωή με την 4 πλατίτσα στο χέρι. Υπερβολή που δείχνει τη δύσκολη ζωή των Πελασγών και Δωριέων κατοίκων.
1. Δημ. Ι. Παπακωνσταντίνου «Ο παραμερισμένος εθνεγέρτης επίσκοπος Σαλώνων Ησαΐας», Αθήνα 1966
2. Ο Δ. Ι. Παπακωνσταντίνου γράφει την Αντίκυρα με δύο ρω (Αντίκυρρα), συσχετίζοντας την έτσι ετυμολογικά με την Κίρρα.
3.Οι Δεσφινώτες χρησιμοποιούν το Τσ ή Τζ αντί του Κ. (Τσιτακισμός)
4. Σκαπτικό εργαλείο, μυτερό σαν κασμάς από τη μία και πλατύ από την άλλη μεριά.
ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ...
Δημήτρης Τζουβάλης
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου