Η ομιλία του Γιώργου Θεοχάρη για την Ημέρα της Εθνικής Αντίστασης και του ΕΛΑΝ.

Μας δίνεται σήμερα η ευκαιρία να στρέψουμε τη μνήμη στην Εθνική μας Αντίσταση κατά της τριπλής φασιστικής και ναζιστικής Κατοχής και να αναπτύξουμε τον προβληματισμό μας επιχειρώντας ν’ αξιοποιήσουμε τα συμπεράσματα από τη στάση ζωής εκείνων των σκλαβωμένων Ελλήνων στη σημερινή, δεινή, κατάσταση που βρίσκεται η χώρα και ο λαός μας.
 Η Κατοχή σηματοδότησε μια ολόκληρη προσπάθεια σχεδόν γενοκτονικής επίθεσης απέναντι στον ελληνικό πληθυσμό.
 Στην Ελλάδα η αντίσταση ξεκίνησε πολύ νωρίς και δεν υπήρξε περίοδος αναμονής ή σχετικής ανοχής απέναντι στον κατακτητή. Η αντίσταση υπήρξε καθολική και ιδιαίτερα μαχητική και προσέφερε σημαντικότατες υπηρεσίες στον αντιφασιστικό αγώνα.
 Σε όλη τη γεωγραφική έκταση του Ελλαδικού χώρου, χωρίς την ύπαρξη, αρχικά τουλάχιστον, κάποιου ενιαίου καθοδηγητικού κέντρου, άρχισαν να αναφύονται μικρότερες ή μεγαλύτερες αντιστασιακές πρωτοβουλίες. Αυτό είχε τις ρίζες του στη συνθηκολόγηση του επίσημου κράτους και την παραίτηση του επίσημου πολιτικού κόσμου από οποιαδήποτε πραγματική διάθεση αναμέτρησης με τον κατακτητή, όσο και στην ανάγκη του κατακτημένου λαού να οργανωθεί και να αντιδράσει προκειμένου να επιβιώσει.

Η ανάπτυξη συλλογικών δράσεων, δοκιμασμένη σε πρώτη φάση μέσα στους όρους διεξαγωγής του πολέμου στο Αλβανικό Μέτωπο, θα βρει νέους τρόπους έκφρασης στην Κατοχή, σε όλες τις διαστάσεις της, ιδίως δε σε σχέση με την αναμέτρηση με την τρομαχτική πείνα του πρώτου χειμώνα της Κατοχής.
 Η ιδιαίτερα βίαιη πρακτική των μαζικών εκτελέσεων και του ολοκληρωτικού πολέμου εναντίον πληθυσμών, με αποκορύφωμα το Ολοκαύτωμα του ευρωπαϊκού Εβραϊσμού, δοκιμάστηκε και στον Ελλαδικό χώρο, όποτε αυτό κρίθηκε αναγκαίο, είτε στις μαζικές σφαγές των πρώτων εβδομάδων της Κατοχής, στην Κρήτη, αλλά και στην υπό βουλγαρική κατοχή Δράμα, είτε στις μεγάλης κλίμακας εκκαθαριστικές επιχειρήσεις για τη διάλυση των ορεινών δικτύων, που ήταν και η βάση της Αντίστασης, το χειμώνα του 1943 και ως το καλοκαίρι του 1944, με αποκορύφωμα την απότροπαια Σφαγή στο Δίστομο .
 Τεράστιο ήταν το κόστος σε ανθρώπινες ζωές που είχε συνολικά η Κατοχή, εάν συνυπολογίσουμε τους εκτελεσμένους και δολοφονημένους, τα θύματα των στρατοπέδων συγκέντρωσης, τους νεκρούς από την πείνα του χειμώνα 1941-42, με την πλήρη κατάρρευση κάθε μηχανισμού επισιτισμού, την έξαρση των ασθενειών, τη γενικότερη πτώση του βιοτικού επιπέδου και την τρομαχτική μείωση των γεννήσεων, γεγονός που οδήγησε σε μια συνολική πληθυσμιακή υποχώρηση τη χώρα. Κι ακόμα από την εκτεταμένη προσπάθεια καταλήστευσης χρημάτων αλλά και υλικού πλούτου από τη μεριά των κατοχικών δυνάμεων.
 Η Κατοχή εκτός της επιβολής συνθηκών βάρβαρης καταστολής και ριζικής επιδείνωσης των συνθηκών ζωής, βιώθηκε και ως απειλή για βίαιες ανακατατάξεις σε ό,τι αφορά τα ίδια τα σύνορα της χώρας. Η εκπεφρασμένη βούληση της Βουλγαρίας να αποσπάσει τμήματα της Βόρειας Ελλάδας που ήταν υπό τον έλεγχό της, χρησιμοποιώντας ως μέσα μορφές εποικισμού αλλά και την εξώθηση σε μετακίνηση του ελληνικού πληθυσμού, η προσπάθεια αξιοποίησης μειονοτικών ζητημάτων (π.χ. η προσπάθεια για το Βλάχικο κράτος της Πίνδου), η προσπάθεια παράλληλα της Ιταλίας να αποσπάσει ελληνικές περιοχές, είναι ενδείξεις αυτής της επίσης βίαιης πλευράς της Κατοχής.
Η Ενωμένη Εθνική Αντίσταση του λαού μας, ξεκινώντας με την μεγάλης σημασίας επιχείρηση της ανατίναξης στον Γοργοπόταμο, όπου την επιχείρηση έφεραν σε πέρας δυνάμεις του ΕΛΑΣ, του ΕΔΕΣ και μέλη της Βρετανικής Αποστολής, αναπτύχθηκε και οργάνωσε τον αγώνα για την απελευθέρωση της χώρας και το χτύπημα των δυνάμεων των κατακτητών:
Καθηλώθηκαν σημαντικές γερμανικές στρατιωτικές μονάδες, δημιουργήθηκαν μεγάλες δυσκολίες στους μηχανισμούς ανεφοδιασμού, καταστράφηκαν μεγάλες ποσότητες στρατιωτικού υλικού, συνολικά υπήρξε μια δράση σε καθαρά στρατιωτικό επίπεδο η οποία είχε επιπτώσεις όχι μόνο στο εσωτερικό της χώρας, αλλά επηρέασε επίσης όψεις του συνολικού συσχετισμού δύναμης στον πόλεμο, λειτουργώντας αποφασιστικά υπέρ των Συμμάχων.
Αποτράπηκε η επιστράτευση εργαζομένων για τα Γερμανικά εργοστάσια, μέσα από μια πρωτοφανή για τα δεδομένα της κατεχόμενης Ευρώπης απεργιακή κινητοποίηση και πολιτική ανυπακοή.
Δεν μπόρεσε να συγκροτηθεί, σε αντίθεση με άλλες κατεχόμενες χώρες, ένοπλο ελληνικό σώμα το οποίο θα στρατευόταν στο πλευρό των δυνάμεων του Άξονα στα μέτωπα του Πολέμου.
Επιτεύχθηκε η αποχώρηση των Γερμανικών στρατευμάτων και μάλιστα χωρίς τη μεσολάβηση απόβασης ή μεγάλης κλίμακας επιχειρήσεων των Συμμάχων.
 Σπουδαία ήταν τα επιτεύγματα της Αντίστασης και στον κοινωνικό τομέα:
Στρατεύτηκε στον κοινό αγώνα ένα μεγάλο φάσμα από κοινωνικές κατηγορίες.
Συγκροτήθηκε ένα τεράστιο δίκτυο ενημέρωσης, αλληλεγγύης, και δράσης.
Κατοχυρώθηκαν μορφές αυτοδιοίκησης και δημοκρατικοί θεσμοί σε όλη την Ελεύθερη Ελλάδα. Δείχνει με αυτό τον τρόπο ότι αυτό που έλαβε χώρα στην Κατοχή στον ελλαδικό χώρο ήταν μια πολύ ευρύτερη πολιτική και κοινωνική δυναμική μετασχηματισμού, πολύ πέρα και πολύ πάνω από την αμιγώς ένοπλη αντίσταση ή υπονόμευση του κατακτητή.
 Η συμβολή του μικρού χωριού της Αντίκυρας και των κατοίκων της ευρύτερης γεωγραφικής περιοχής του Κορινθιακού Κόλπου στην Αντίσταση ήταν η συμμετοχή τους στη δημιουργία και στη δράση του ΕΛΑΝ, το οποίο ξεκίνησε από τούτη τη θάλασσα, με τον καπετάν Ζαχαριά και στελεχώθηκε από ψυχωμένα παλληκάρια της Αντίκυρας, το τελευταίο των οποίων, ο Γιάννης Παπαγεωργόπουλος, ο θρυλικός Τρομάρας, έκλεισε τα μάτια του πριν λίγες μέρες.
Πάει να συναντήσει τους συναγωνιστές του να οργανώσουν την αντίσταση ενάντια στις αδικίες της άλλης ζωής… Η στροφή της μνήμης μας στην Εθνική Αντίσταση έχει αξία, σήμερα, για να κατανοήσουμε το τι όντως σήμαινε η Κατοχή, κάτι ιδιαίτερα σημαντικό σε μια περίοδο σχετικής άμβλυνσης της ιστορικής μνήμης, αλλά και μιας ευρύτερης προσπάθειας να «αναθεωρηθεί» η ιστορία του ναζιστικού φαινομένου.
 Η ιδεοληψία του ναζισμού, που η εφαρμογή της αιματοκύλησε την Ευρωπαϊκή ήπειρο και μακέλεψε εκατομμύρια αθώων ανθρώπων, στέριωσε στη συνείδηση του γερμανικού λαού στην περίοδο του Μεσοπολέμου και αμέσως μετά το κραχ του 1929, εκμεταλλευόμενη την ένδεια των απλών ανθρώπων, λέγοντάς τους ότι για τη φτώχεια τους φταίγανε οι εβραίοι, οι τσιγγάνοι, οι ξένοι, το πολιτικό σύστημα συλλήβδην, όσοι δεν είχαν χρώμα λευκό και μάλιστα μιας ειδικής απόχρωσης… Παρέσυραν έναν ολόκληρο λαό και τον έκαναν υποχείριο τυφλής βίας με ένα όπλο στο χέρι.
 Η ναζιστική ιδεοληψία στη χώρα μας σήμερα παρόμοιας φύσης προβλήματα εκμεταλλεύεται και ποτίζει τους φτωχούς και τους καταπιεσμένους από την λαίλαπα των Μνημονίων με το φαρμάκι που διαθέτει το φίδι που επιτρέψαμε να εκκολαφτεί μέσα στο αυγό της μισαλλοδοξίας.
 Στο όνομα της ενωμένης Εθνικής Αντίστασης του λαού μας, στη μνήμη των θυμάτων του ναζιστικού βορβόρου, στην ιερή μνήμη των νεκρών του Διστόμου, στη μνήμη των μαχητών του ΕΛΑΝ, ας παλέψουμε να μη ξανασηκώσει κεφάλι στην καθημαγμένη πατρίδα μας το ναζιστικό τέρας.