Τα ονόματα των οικισμών (χωριών και πόλεων) της περιοχής μας.

Οι μακραίωνες περιπέτειες του ελλαδικού χώρου έχουν αφήσει έντονα σημάδια στο χάρτη: τοπωνύμια σλαβικά, τούρκικα, αρβανίτικα και – σε μικρότερο βαθμό – βλάχικα και “φράγκικα”. Σε πλήρη αρμονία με τα ήδη διαμορφωμένα κριτήρια μετονομασίας, οι προτάσεις για τον εξελληνισμό των τοπωνυμίων στηρίζονταν (κατά σειρά προτεραιότητας) στην αρχαία γεωγραφία, τη βυζαντινή γεωγραφία, την ετυμολογία των ξένων ονομάτων και τέλος, στη μετάφρασή τους στα ελληνικά.
Η πρώτη επίσημη εμφάνιση των ονομάτων των οικισμών της Ελλάδας, σύμφωνα με την τότε διοικητική διαίρεση της χώρας, βρίσκεται στο φύλλο της Εφημερίδος της Κυβερνήσεως, αριθμός 80 (παράρτημα) της 28ηςΔεκεμβρίου 1836. Ο «καθαρισμός» με τις μετονομασίες ξεκινά με την εθνική επιχείρηση εξελληνισμού των τοπωνυμίων.
Παρουσιάζουμε 50 χωριά και πόλεις της περιοχής μας με τις παλιότερες ονομασίες τους.

Τη Λιβαδειά επί Ομήρου την ταυτίζουν με τη Μίδεια αργότερα φέρεται να μετονομάστηκε σε Λεβάδεια.
Ο σύγχρονος Ορχομενός προέκυψε την δεκαετία του 1960 από την συνένωση της Πετρομαγούλας και της Σκριπούς
Το Στείρι είναι η συνέχεια της Στείριδας
Το Δίστομο λεγόταν ΄Αμβροσσος ή Άμβρωσσος ή Άμφρυσσος.
Το Κυριάκι εικάζεται ότι βρίσκεται στο ίδιο χώρο που την αρχαιότητα βρισκόταν η Φωκική πόλη Φλυγόνιο.
Η Αγία Άννα ονομαζόταν Κούκουρα μέχρι το 1955.
Η Αγία Τριάδα ονομαζόταν Στεβενίκο μέχρι το 1955.
Το Λαφύστι ονομαζόταν Γρανίτσα μέχρι το 1927.
Ο Πανοπεύς, είναι το σημερινό χωριό Άγιος Βλάσιος.
Η Χαιρώνεια μέχρι το 1928 ονομαζόταν Κάπραινα
Ο Άγιος Δημήτριος αποτέλεσε έδρα της ομώνυμης κοινότητας, στην οποία ανήκε και ο οικισμός Μαυρόγεια από το 1912
Ο Άγιος Σπυρίδωνας ονομαζόταν Βρανέζι μέχρι το 1927,
Το Ακόντιο ονομαζόταν Βισβάρδιο Μπιστμπάρδ μέχρι το 1927,
Το Ακραίφνιο ως το 1933 ονομαζόταν Καρδίτσα
Η Άσκρη μέχρι το 1953 ονομαζόταν Παλαιοπαναγιά
Οι Αλαλκομενές το αρχικό όνομα του οικισμού ήταν Μαμούρα
Η Ανάληψη μέχρι το 1955 ονομαζόταν Σούρπη
Το Ανθοχώρι ονομαζόταν Μπέλεσι μέχρι το 1928
Τα Βασιλικά ονομαζόταν Κραβασαράς μέχρι το 1953
Η Δαύλεια είναι η αρχαία Δαυλίδα
Ο Διόνυσος μετονομάστηκε το 1955 σε Τσαμάλι ή Τζαμάλιον
Ο Ελεώνας Θηβών το όνομα του προέρχεται από τα έλη μέχρι το 1955 ονομαζόταν Σπαήδες
Ο Ελικώνας μέχρι το 1953 ονομαζόταν Ζερίκια
Η Ευαγγελίστρια ονομαζόταν Ζαγαρά μέχρι το 1927,
Η Ελλοπία ονομαζόταν Καραντάς μέχρι το 1916
Η Θίσβη μέχρι το 1915 ονομαζόταν Κακόσι
Οι Θεσπιές η παλαιότερη ονομασία είναι "Ρημόκαστρο" ή "Ερημόκαστρο"
Το Θούριο ονομαζόταν Μπράμαγα μέχρι το 1927,
Το Κάστρο ονομαζόταν Τοπόλια μέχρι το 1953
Η Κορώνεια (παλαιότερα Κουτουμουλάς ή Κοντομουλάς)
Τα Λεύκτρα μέχρι το 1915 ονομαζόταν "Παραπούγγια"
Το Λιοντάρι μέχρι το 1930 ονομαζόταν Κασκαβέλι
Το Μαυρονέρι ονομαζόταν Κασνέσιο μέχρι το 1927
Το Μελισσοχώρι μέχρι το 1953 ονομαζόταν Μπάλτσα
Τα Οινόφυτα παλιότερα ο οικισμός ονομαζόταν Στανιάτες
Η Πέτρα μέχρι το 1928 ονομαζόταν Σιάχος
Το Παρόριο ( Παρόρι) ονομαζόταν Μπεσχένι μέχρι το 1930,
Οι Πλαταιές ονομαζόταν Κόκλα μέχρι το 1916,
Ο Πρόδρομος μέχρι το 1955 ονομαζόταν Χώστια, μετονομάστηκε αρχικά σε Ελικών
Το Προσήλιο ως το 1953 το όνομα του ήταν Βελής
H Τανάγρα ονομαζόταν Βράτσι μέχρι το 1915,
Το Ύπατο ονομαζόταν Σύρτζι μέχρι το 1930,
Το Υψηλάντης η παλαιότερη ονομασία ήταν Βρασταμίτες μέχρι το 1953.
Η Τιθορέα ή Άνω Τιθορέα μέχρι το 1926 ονομαζόταν Βελίτσα
Η Ελάτεια μέχρι το 1916 ονομαζόταν Δραχμάνι
Οι Δελφοί παλαιότερα ο οικισμός ονομαζόταν Καστρί
Ο Επτάλοφος μέχρι το 1928 ονομαζόταν Αγόριανη
Η Λιλαία μέχρι το 1928 ονομαζόταν Κάτω Αγόριανη
Ο Πολύδροσος μέχρι το1928 ονομαζόταν Σουβάλα
Η Αμφίκλεια η πρώτη ονομασία της ήταν Οφιτεία κι έπειτα Αμφίκαια. Ονομαζόταν Δαδί ως το 1915
Η Κάτω Τιθορέα παλαιότερη ονομασία ήταν Κηφισοχώρι
Η Δεσφίνα στην αρχαιότητα είχε την ονομασία Εχεδάμεια.